Beyond Connectivity: slides en verslag van NLconnect Breeduit Jaarcongres 2025

Terugblik en vooruitblik NLconnect

Dagvoorzitter Annemarie Maeijer-Brüning opende het congres met een gesprek met voorzitter Gerlas van den Hoven en directeur Mathieu Andriessen. Zij reflecteerden op recente mijlpalen in de markt, zoals het bereiken van acht miljoen FttH homes passed, de introductie van DOCSIS 4.0 en de doorbraak van Fixed Wireless Access met de marktintroductie van Klik & Klaar van Odido.

Ook kwamen de succesvolle gezamenlijke TechSummits van NLconnect met SCTE Benelux aan bod en de voortgang bij standaardisatie in de industrie, met de opname van de NLconnect-PCR’s in de Nationale Milieudatabase en de voortgang van de FttX-certificering. In hun vooruitblik wezen van den Hoven en Andriessen op de politieke uitdagingen voor de sector. Volgens van den Hoven gaat het daarbij om de juiste randvoorwaarden voor private investeringen, terwijl Andriessen uitlegde dat de vereniging meegroeit met de veranderingen in de sector. 

Relevance, Resilience, Realism

Chris Figee, CFO van KPN, liet zien hoe de telecomsector zich staande houdt in een veranderende wereld. Onder de noemer ‘Relevance, Resilience, Realism, thriving in 
a changing’ world schetste hij de kansen en uitdagingen voor telco’s. De groeiende datavraag maakt de digitale infrastructuur belangrijker dan ooit. Figee benadrukte dat operators zijn verschoven van pure infrastructuur naar een gelaagd model met platforms en diensten, maar dat investeringen in netwerken cruciaal blijven. AI helpt de sector in de bedrijfsvoering, in klantcontact én in nieuwe toepassingen. Maar bovenal leveren we de netwerken die AI mogelijk maken. Ook het groeiende belang van cyber security en weerbaarheid kwam aan bod. Daarbij moet er wel ruimte zijn om te ondernemen en te innoveren: investeringen moeten terugverdiend kunnen worden en dat is in een zwaar gereguleerde sector soms ingewikkeld.

Dreigingslandschap, weerbaarheid en security

Bas Dunnebier, Chief Science and Technology Officer bij de AIVD, gaf een indringend beeld van het huidige dreigingslandschap. Statelijke actoren als China en Rusland zetten hackersgroepen in die zowel langdurige infiltraties als grootschalige aanvallen uitvoeren.

Nieuwe technologieën als AI en quantum computing zijn dubbelzinnig: ze brengen innovatie, maar vormen tegelijk nieuwe instrumenten voor kwaadwillenden. Dunnebier benadrukte het belang van strategische digitale autonomie – nationaal, Europees en samen met bevriende landen – en deed een oproep tot nauwe samenwerking tussen overheid en markt om de digitale weerbaarheid van Nederland te vergroten.

Alexander Blauw van Orbital Eye liet zien hoe satellietmonitoring kan helpen bij weerbaarheid. Met radar-, multispectrale en optische beelden en AI-analyse kunnen verdachte activiteiten vroegtijdig worden gesignaleerd. Zo neemt de betrouwbaarheid van infrastructuur toe en wordt monitoring bovendien duurzamer dan traditionele inspectievluchten. Graafschades kunnen worden teruggedrongen, belangrijk omdat het aantal graafbewegingen zal toenemen door onder meer de energietransitie.

Trends en de toekomst

Na de koffiepauze sprak Ed Achterberg van Telecompaper over de grote trends in netwerken en diensten. Glasvezel groeit door, maar de markt moet nog veel na-aansluitingen maken. Vaste telefonie verdwijnt, streaming vervangt lineaire TV. Met eSIM opent zich een nieuwe markt. Operators krijgen steeds meer te maken met kritische, prijsbewuste consumenten. Providers kunnen van de energiemarkt leren door trouwe klanten te belonen in plaats van nieuwe klanten en kunnen met andere marktsegmentatie ook beter inspelen op nieuwe generaties klanten.

Emiel Rijshouwer, toekomstonderzoeker bij Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT) liet zien hoe toekomstonderzoek helpt om met onzekerheden om te gaan. De STT Horizonscan 2055 verkent domeinen als digitalisering, energietransitie, gezondheid en circulaire economie. Het gaat daarbij niet om voorspellen, maar om scenario’s tastbaar en bespreekbaar te maken. Bij digitalisering spelen sleuteltechnologieën als AI, quantum computing, neuromorphic computing en immersive tech een belangrijke rol. Door mensen, organisaties en groepen te laten participeren in het onderzoek wordt duidelijk welke invloed emergente technologieen op de samenleving gaan hebben.

6G: AI-native en duurzaam

Karin Raj, CTO Europe van Nokia, gaf een vooruitblik op 6G. Deze generatie mobiele technologie wordt AI-native, met netwerken die zichzelf configureren, beveiligen en optimaliseren. Duurzaamheid wordt ingebouwd ‘by design’ en quantumveilige beveiliging moet toekomstige dreigingen opvangen. Raj liet zien hoe toepassingen als holografische communicatie en extreem lage latency nieuwe ecosystemen mogelijk maken, waar telecom, cloud en AI steeds verder in elkaar grijpen.

Solar System Internet

Felix Flentge van de European Space Agency nam de zaal mee naar de ruimte. ESA werkt aan een Solar System Internet: een netwerk van netwerken dat missies naar de maan, Mars en verder ondersteunt. Daarbij worden de infrastructuren van ruimteagentschappen, overheden, academische instellingen en commerciële partijen met elkaar verbonden. Netwerken als HydRON, Moonlight en Marconi vormen daarbij de eerste onderdelen van dit Solar System Internet.

Daarbij gaan we van de traditionele, handmatig bediende point-to-point of ‘bent pipe’-verbindingen naar een geautomatiseerde, netwerkgebaseerde en ‘packet switched’ communicatie-architectuur. Anders dan op aarde is Disruption Tolerant Networking het aangewezen protocol: data wordt tijdelijk opgeslagen zodat communicatie betrouwbaar blijft ook bij lange afstanden of storingen. Dit jaar werden al pptische laserverbindingen gedemonstreerd door NASA’s Psyche-missie met een succesvolle transmissie over meer dan 300 miljoen kilometer. Uiterst nauwkeurige locatiebepaling, navigatie en tijdssynchronisatie zorgen dat ruimtevaartuigen en netwerken goed op elkaar zijn afgestemd.

Verkiezingen en formatie

Het congres werd afgesloten met een tweegesprek met Margreet Hoekstra (Odido) en Anne Hustinx (VodafoneZiggo) over de verkiezingen, de formatie en de politieke aandacht voor digitalisering.

Nederland beschikt over sterke netwerken met kabel, glasvezel en 5G. Onze connectiviteit wordt vaak als vanzelfsprekend gezien, maar er zijn jaarlijks forse investeringen nodig. De politiek moet daarvoor ruimte bieden. 

In de verkiezingsprogramma’s is veel aandacht voor digitalisering in brede zin – zoals soevereine cloud, sociale media en digitale vaardigheden – maar nauwelijks voor telecom en breedband. Beide sprekers benadrukten dat voorspelbaar beleid cruciaal is voor private investeringen. Bij de formatie zou dat wel een thema moeten zijn. Als voorbeelden van onvoorspelbaarheid werden de cash-acceptatieplicht voor telecomwinkels en verschillende nationale koppen op Europees beleid genoemd. Ook harmonisatie van frequentiebeleid is een absolute must voor betere voorspelbaarheid. 

In veel programma’s zijn zorgen terug te vinden over jongeren, smartphonegebruik en social media. Hoekstra en Hustinx vertelden hoe hun bedrijven daar zelf mee omgaan. VodafoneZiggo werkt via de Vodafone Foundation aan programma’s die kwetsbare groepen ondersteunen. Odido lanceerde StartSlim, een platform dat ouders en kinderen praktische handvatten biedt om samen stap voor stap de digitale wereld te verkennen – van tips over schermtijd tot advies over online veiligheid en de eerste smartphone.

Tot slot werd de vraag gesteld of een Minister van Digitale Zaken nodig is. Daarover liepen de meningen uiteen. Digitalisering raakt immers alle domeinen en laat zich niet eenvoudig vangen in één portefeuille. Wel is duidelijk dat de minister die verantwoordelijk is voor digitale infrastructuur het economisch belang van de sector moet erkennen. Economische Zaken lijkt daarvoor de meest logische plek.

Afsluiting

Na het inhoudelijke middagprogramma werden naast de sprekers en organisatie natuurlijk ook de sponsors van het event bedankt: Eurofiber, FRITZ!, Genexis, Huawei en TriNed, evenals de mediapartners Telecompaper en IT Channel Pro. Daarna volgden de borrel en het buffet. De hele sector was deze middag enthousiast aanwezig. Het jaarcongres maakte duidelijk hoe waardevol het is om industrie, beleid en onderzoek samen te brengen. Dat zal instrumenteel zijn om onze digitale voorsprong te behouden en samen de stap naar Beyond Connectivity te zetten.